Verrassende hormoonverstoorders: waarvan je niet wist dat ze je uit balans brengen

door Sylvana Janssen

Hormonale disbalansen kunnen zich op veel manieren uiten: een onregelmatige cyclus, hardnekkige acne, stemmingswisselingen, vermoeidheid of zelfs onverwachte gewichtstoename. Hoewel de meesten van ons hormonale schommelingen verwachten tijdens levensfasen zoals menstruatie, zwangerschap of menopauze, is minder bekend hoe dagelijkse gewoonten en verborgen ingrediënten je hormonale gezondheid subtiel kunnen verstoren. En vaak is het niet wat je denkt.

Laten we eens kijken naar een aantal verrassende hormoonverstoorders die mogelijk invloed hebben op je huid, energie en algehele balans. Ook geven we je een paar Ayurvedische inzichten over hoe je het natuurlijke ritme van je lichaam op een zachte manier kunt ondersteunen.

1. Geurkaarsen en "schone" parfums

Die gezellige kaars of je favoriete bloemengeur doet misschien meer dan alleen de stemming bepalen. Veel geurproducten bevatten synthetische geurstoffen, een verzamelnaam die tientallen chemicaliën kan verhullen, waarvan sommige bekend staan als hormoonverstoorders. Deze stoffen kunnen hormonen, met name oestrogeen, nabootsen of blokkeren, wat na verloop van tijd tot disbalans kan leiden.

AZEȲA-tip: vervang synthetische geuren door natuurlijke alternatieven, zoals olieverdampers met mengsels van essentiële oliën of Ayurvedische parfums met verkoelende kruiden en bloemen die passen bij jouw dosha.

2. Antiaanbak kookgerei

Die handige antiaanbakpannen kunnen een verborgen prijskaartje hebben. Traditionele antiaanbaklagen bevatten vaak PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen), ook wel bekend als "eeuwige chemicaliën" omdat ze niet in het lichaam worden afgebroken. Deze stoffen zijn in verband gebracht met schildklierproblemen, menstruatieonregelmatigheden en een lage vruchtbaarheid.

AZEȲA-tip: Stap over op kookgerei van roestvrij staal, gietijzer of keramiek en voorkom dat pannen met een antiaanbaklaag oververhit raken als je deze nog gebruikt.

3. Geurende producten en schoonmaakmiddelen

Het is gemakkelijk om te negeren wat we dagelijks inademen of aanraken, maar veel gangbare huishoudelijke producten, met name wasmiddelen, wasverzachters, luchtverfrissers en allesreinigers, zitten vol met synthetische geurstoffen, ftalaten en agressieve chemicaliën. Deze ingrediënten ruiken misschien "schoon", maar ze werken vaak als hormoonverstoorders, wat betekent dat ze je natuurlijke hormonen zoals oestrogeen, cortisol en schildklierhormonen kunnen verstoren.

Je huid, longen en zelfs je beddengoed kunnen deze stoffen opnemen, waardoor je er continu aan wordt blootgesteld zonder dat je het doorhebt. Na verloop van tijd kan dit leiden tot symptomen zoals een onregelmatige menstruatiecyclus, vermoeidheid, huidproblemen en zelfs vruchtbaarheidsproblemen.

AZEȲA-tip: Schakel over naar natuurlijke, parfumvrije schoonmaakproducten. Let op transparante etiketten en vermijd vage termen zoals "fragrance" of "parfum". Goede alternatieven zijn castillezeep, schoonmaakmiddelen op azijnbasis of zelfgemaakte sprays met ingrediënten zoals citroen, lavendel of eucalyptusolie.

3. Zware trainingen zonder rust

Sporten is essentieel voor je hormoonhuishouding. Echter te veel intensieve training zonder voldoende rust kan averechts werken. Overmatig sporten verhoogt de productie van cortisol (je stresshormoon), wat je schildklier- en geslachtshormonen kan verstoren, vooral bij vrouwen.

AZEȲA-tip: Train tot ongeveer 50% van je capaciteit en balanceer je beweging met aardende oefeningen zoals yoga, wandelen in de natuur of lichte krachttraining. Als je energie laag is of je cyclus onregelmatig, is het misschien tijd om het wat rustiger aan te doen en je lichaam te laten herstellen.

Wil je een workoutroutine afgestemd op jouw lichaamstype? We hebben het allemaal voor je op een rijtje gezet in The Art of You. Begin met het maken van de quiz om jouw unieke lichaamstype te ontdekken en ontvang je persoonlijke workoutschema, inclusief voedingstips en inzichten op maat, rechtstreeks in je inbox.

Quiz starten

4. Plastic en afhaalcontainers

Plastic verpakkingen, met name die voor warme gerechten of dranken, kunnen chemicaliën zoals BPA en ftalaten uitstoten, die beide in verband worden gebracht met hormoonverstoring. Deze stoffen bootsen oestrogeen na en zijn in verband gebracht met vruchtbaarheidsproblemen en gewichtstoename.

AZEȲA-tip: Bewaar voedsel in glazen of roestvrijstalen bakjes en verwarm nooit plastic in de magnetron. Neem je eigen waterfles mee om dagelijkse blootstelling aan plastic verpakkingen te voorkomen.

5. Conventionele huidverzorgings- en haarproducten

Als je verzorgingsproducten ingrediënten zoals parabenen, sulfaten of synthetische conserveermiddelen bevatten, voedt je je lichaam mogelijk meer dan alleen huidverzorging. Deze chemicaliën kunnen de huid binnendringen en de hormoonhuishouding verstoren.

AZEȲA-tip: Kies voor plantaardige huidverzorging met kruiden zoals neem, aloë vera, sandelhout en roos. Deze ondersteunen je huid en helpen het zenuwstelsel te kalmeren. Het effect is vooral effectief wanneer je kiest voor oliën of crèmes die zijn afgestemd op jouw dosha.

6. Slechte slaaphygiëne

Regelmatig slaap overslaan of na middernacht opblijven kan je hormonale klok in de war brengen. Melatonine, cortisol en groeihormoon volgen allemaal je circadiaanse ritme. Wanneer je slaap verstoord raakt, raakt ook je hormonale harmonie verstoord.

AZEȲA-tip: Probeer rond 21:30 uur te ontspannen en om 22:00 uur te slapen, wanneer het lichaam op natuurlijke wijze begint met de ontgiftings- en herstelcyclus. Drink kalmerende thee zoals kamille of brahmi en vermijd beeldschermen een uur voor het slapengaan.

7. Emotionele stress die je niet hebt verwerkt

Deze gaat niet over producten, maar over stress. Chronische emotionele stress verhoogt de cortisolproductie, wat concurreert met andere hormonen en kan leiden tot verstoring van de cyclus, vermoeidheid, huidontstekingen en spijsverteringsproblemen.

AZEȲA-tip: Oefeningen zoals dagelijkse zelfmassage, abhyanga, dagboekschrijven, pranayama (ademhalingsoefeningen) en adaptogene kruiden zoals Ashwagandha en Shatavari kunnen helpen bij het reguleren van je stressreactie en het ondersteunen van de hormoonbalans.

Laatste gedachten: het gaat om bewustzijn, niet om perfectie

Je hoeft niet alles weg te gooien of je leven van de ene op de andere dag om te gooien. De kracht schuilt in het je bewust worden van wat je hormonen stilletjes beïnvloedt, en het maken van één ondersteunende verandering tegelijk. Wanneer je je lichaam ondersteunt met bewuste keuzes en je afstemt op de signalen, beginnen je huid, cyclus en energie ook te veranderen.