door Alexa Berman
Ayurveda omvat een diepgaand begrip van hoe lichaam, geest en ziel samenwerken om een harmonieuze gezondheid te behouden. De kern van die kennis is het belangrijkste puzzelstukje: de spijsvertering, de sleutel tot gezondheid.
Voor ons in het Westen klinkt dit concept misschien schokkend, of zelfs belachelijk. We beschouwen dit systeem in ons lichaam vaak als vanzelfsprekend, totdat we om de een of andere reden plotseling onze favoriete voedingsmiddelen niet meer kunnen verteren. Maar in de meeste traditionele geneeswijzen, vooral in het Oosten, is dit concept van zeer nauwlettend letten op je voeding en je spijsverteringsvermogen een essentieel onderdeel van hoe je in het leven floreert.
Hoe de spijsvertering werkt
Ayurveda is zich ervan bewust dat het spijsverteringsstelsel een van de belangrijkste onderdelen van je lichaam is. Voedsel bevat vitamines, voedingsstoffen en levensenergie, prana, die we alleen via de spijsvertering kunnen bereiken. Sommige voedingsmiddelen geven hun voedingsstoffen gemakkelijker vrij, zoals fruit of spruitjes, terwijl andere veel compacter zijn en veel meer energie kosten om ze te verkrijgen.
Hoe gemakkelijk levensenergie ook beschikbaar is, voedsel moet worden omgezet in een opneembare vorm zodat ons lichaam kan opnemen wat we nodig hebben. Wanneer je lichaam het eten en drinken dat je consumeert niet kan verteren en afbreken tot een opneembare vorm, kunnen de rest van je organen en systemen in het lichaam de vitaminen en voedingsstoffen die ze nodig hebben om te functioneren en te gedijen, niet opnemen. Als ons lichaam geen voedingsstoffen uit voedsel kan halen, kunnen we geen energie genereren, wat leidt tot een afname van onze algehele vitaliteit en levenslust.
Agni – Het vuur binnenin
We noemen het concept van spijsvertering, Agni, dat verwijst naar de god van het vuur in het hindoeïsme. Vuur als metafoor voor de spijsvertering is heel passend, omdat Agni staat voor de transformerende energie van het vuur die verantwoordelijk is voor de vertering, stofwisseling, opname, assimilatie en daarmee voor de algehele vitaliteit van het lichaam.
Denk aan een kampvuur. Als je zelf een kampvuur bouwt, zijn er bepaalde manieren om het te onderhouden, zodat het goed kan branden en de perfecte grootte behoudt voor de behoeften van je kampeerplaats. Het heeft een relatief schone plek nodig en goed aanmaakhout met een goede mix van luchtelementen om te kunnen branden. Daarnaast heb je iets grotere houtblokken nodig om hete kolen te creëren die de grotere, dichtere houtblokken die je erop legt, kunnen branden. Je wilt niet dat het vuur te groot en te heet wordt, want dan brandt alles te snel door en kun je niet zo lang van je vuur genieten. Je wilt ook niet dat het te klein is of dat er natte houtblokken op liggen, want dan krijg je het koud en blijf je onvoldaan achter.
Pas dat nu eens toe op hoe we onze maaltijden verteren. Je hebt een schone omgeving nodig, vrij van onverteerde voedingsmiddelen in je darmen, om je volgende maaltijd te kunnen verwerken. Om een helder hongergevoel te hebben en je eten te kunnen verteren, heb je mogelijk wat spijsverteringsthee, kruiden, specerijen of andere hulpmiddelen nodig. Dit helpt om het vuur sterk genoeg aan te wakkeren om de boel op gang te helpen. Tegelijkertijd helpt het je om de kolen op te bouwen, als je dat zo wilt noemen, die je vervolgens ondersteunen bij het verteren van je zwaardere vetten en eiwitten.
Als je spijsverteringsvuur te sterk en te heet brandt, verbrand je je maaltijden te snel en kan je lichaam niet opnemen wat het nodig heeft. Dit leidt uiteindelijk tot disbalansen door te veel vuur in de darmen, zoals diarree, prikkelbare darmsyndroom, de ziekte van Crohn, refluxziekte (GORZ) of aambeien. Als je spijsverteringsvuur te zwak brandt, heeft het niet de kracht en energie die nodig is om die grotere, stevigere maaltijden te verteren en zul je je uiteindelijk suf, zwaar, traag en vol met eten voelen. Dit leidt tot gewichtstoename, obesitas, diabetes, vochtretentie en een algemeen onvermogen om gifstoffen uit het lichaam te verwijderen via het voorkeurskanaal: de darmen.
Hoe de spijsvertering te optimaliseren
Je ziet dat het vermogen om te verteren wat we eten de kern vormt van hoe we functioneren. Als je gezondheidsproblemen of disbalansen hebt, is het focussen op je relatie met je spijsvertering van het grootste belang. Wanneer je dat liefdevol kunt doen en een ondersteunende omgeving creëert waarin je lichaam kan communiceren of het klaar is voor je volgende maaltijd, zal dat je leven absoluut veranderen.
In deze serie over spijsvertering gaan we dieper in op wat een goede spijsvertering voor ons betekent in ons unieke lichaam en hoe we er de hele dag en door de seizoenen heen voor kunnen zorgen. Tegelijkertijd kun je bepalen waar je spijsverteringsstelsel ondersteuning nodig heeft en hoe je deze concepten direct kunt toepassen op je gezondheid.
Blijf dus kijken, want deze serie wil je niet missen.
|